artikelen

Bij het RKD wordt het archief van kunstenaar Douwe Jan Bakker (1943-1997) bewaard. Enkele van de leukste brieven in dit archief zijn geschreven door zijn goede vriend Magnús Pálsson (1929), een van de bekendste kunstenaars van IJsland. Deze opvallende figuur wordt in deze aflevering beschreven door conservator Lynne van Rhijn. In zijn brieven aan Bakker valt te lezen dat Pálsson hem papegaaiduikervlees opstuurde en typisch Scandinavische omkeerbare wanten met twee duimen. Het is vooral de openheid over zijn leven, werk en ontwikkelingen in de IJslandse kunst die de correspondentie lezenswaardig maakt, en de warmte en subtiele humor waarmee hij vertelt.

[Verschenen op www.rkd.nl en in De Verzamelkrant]

De tweede aflevering van de RKD-serie over kleurrijke personen in het moderne kunst- en cultuurleven, geschreven door conservator Lynne van Rhijn, gaat over Barbara Bloom (1951). Op haar 21ste trok Bloom van Californië via Londen naar Amsterdam. In de ruim tien jaar dat ze in ons land verbleef zou ze een rol spelen in de ontwikkeling van de performancekunst, maar ook uitvinden waar haar werk nu eigenlijk over ging. In de collectie van het RKD bevinden zich onder andere een viewing copy van haar film The Diamond Lane, posters en een briefje met tekst ontvangen van een figurant.

In een zwarte envelop met in goud gekalligrafeerd adres huist een mysterieus stuk zwart crêpepapier, uitgevouwen wel twee meter hoog. De aard wordt onthuld door een foto uit Vrij Nederland van 31 maart 1979. Daarop kleeft een vrouw met een spons net zo’n vel tegen de muur. Ernaast staat de kunstenaar, zijn gezicht afgedekt met een zwarte doek maar door zijn gouden pak en hoge hoed onmiskenbaar James Lee Byars. Per telegram, zo meldt het artikel, was een geselecteerd publiek uitgenodigd voor de aankondiging van de actie ‘5 Continent Documenta 7’ in het Groninger Museum, op initiatief van kunstruimte Corps de Garde. Het papier blijkt een grote zwarte 7, de actie een protest.

herman de vries’ tautologische postkarten

Gewoonlijk licht een ansichtkaart iets bijzonders uit. Je deelt met familie hoe geinig het toch is dat die toren van Pisa zo scheef kan staan, of hoe blauw de Middellandse Zee is. De hier afgebeelde, gelijktijdig verzonden ansichten lijken eenzelfde intentie te hebben. Het bijzondere object wordt vrij neutraal in beeld gebracht. Alleen de tekst op de voorzijde doet even fronsen: ‘the castle as castle,’ schrijft herman de vries, en dat lijkt dubbelop. Maar hij zet daarmee een subtiele verschuiving in betekenis in. Dat ene prachtkasteel wordt een kasteel, een kasteel zoals er wel meer bestaan.

Agora Studio was zo niet het eerste, dan toch zeker een van de meest oorspronkelijke kunstenaarsinitiatieven van Nederland. Misschien door de zelfverkozen alternatieve positie heeft Agora met name buiten standplaats Maastricht nog niet de bekendheid die het toekomt. Hopelijk brengt de schenking aan het RKD van het levendige en veelzijdige archief hier verandering in. In dit artikel een introductie op Agora in afwachting van verdere ontsluiting van het archief, dat al door de Jan van Eyck Academie geïnventariseerd werd.

Read more